Petak, 29 Novembra, 2024

Stara džamija u Ćojluku

U naselju Ćojluk koje se nalazi ispod srednjovijekovnog grada i osmanske utvrde Srebrenik (općina Srebrenik) postoji stara džamija koja je izgrađena u tradicionalnom narodnom stilu. Prema arhitekturi objekat džamije je  iz 17. stoljeća a prema nekim podacima izgrađena je 1666. godine.

Džamija u Ćojluku pripada tipu jednoprostornih džamija, pravougaone tlocrtne osnove sa ĉetverovodnim krovom i drvenom munarom. Džamija je ubilježena u prvom austrougarskom gruntovnom popisu, 1887. godine, kao vlasništvo Vakufa Ćojluĉke džamije pod rednim brojem 697. Na džamiji nema originalnog tariha, a na jugoistoĉnoj fasadi se nalazi kamena ploĉa u kojoj su uklesane godine: 1666. -izgradnje i 1971. -opravke. Godine 1971, vanjski plašt, tijelo munare je u potpunosti obložen pocinĉanim limom.

Zbog lošeg stanja u kojem se nalazila tokom 2015. godine, pod nadzorom i u organizaciji Zavoda za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona, urađen je Glavni projekat za Rekonstrukciju i rehabilitaciju džamije u Čojluku.

Naselje-selište Ćojluk se ne pominje ni u jednom defterskom popisu nastalom prije 1604. godine. lako nam nedostatak pisanih dokumenata onemogućavaju taĉno vremensko određenje nastanka novog naselja – selišta Ćojluk, imajući u vidu raseljavanje naselja iz podgrađa, kao i semantiku naziva Ćojluk (rijeĉ je muškog roda sa persijsko – turskim korijenima i mogla bi se prevesti kao selo, selište) možemo pretpostaviti da je naselje formirano u periodu nakon propadanja varoši.

U haremu džamije je na jednom nišanu saĉuvana oznaka 1209. hidžretske godine (odnosno 1794. godine), a sadržaj jednog dokumenta iz Orijentalne zbirke Arhiva Tuzlanskog kantona, implicirana nepobitnim zakljuĉkom da je Ćojluk, kao naselje sigurno postojalo poĉetkom 18. vijeka. Na jugoistoĉnom zidu džamije postavljena je ploĉa na kojoj, osim godine popravke -1971, uklesana 1666. godina oznaĉava godinu gradnje džamije. Prema iskazu starijih mještana Ćojluka, ta ploĉa je prepis sa ranijeg tariha koji je, prema tim iskazima, zakopan upravo ispod njega, u haremu džamije prilikom te popravke džamije iz 1971. godine.

Džamija je ubilježena u prvom austrougarskom gruntovnom popisu, 1887. godine, kao vlasništvo Vakufa Ćojluĉke džamije pod rednim brojem 697. U popisu Samostalnih vakufa iz 1913. godine među vakufima spominje se i Vakuf Ćojluĉke džamije koji pripada gradačačkom kotaru. Navedena džamija je prema tom popisu imala prihod od 30. kruna iz vlastitih vakufa iz kojih je izdavana plaća imamu. Kao mutevelija pomenutog vakufa spominje se hafiz Osman Jašarević za koga kazivanja starijih ljudi vezuju i imamsku dužnost sve do pred kraj Prvog svjetskog rata. Na tom mjestu ga nasljeđuje osoba sa istim imenom i prezimenom, a u narodu prepoznatljiv kao Mula Osman Jašarević koji tu dužnost obavlja do početka Drugog svjetskog rata. Prema pamćenju starijih stanovnika Ćojluka dužnost imama obavljali su i članovi lokalne porodice Ramića, a sačuvana su i imena nekih imama iz najranijeg perioda: Hodžić (iz Moranjaka i Tarevaca), Mulić (iz Čifluka), Selim Softić zvani Kuzum, te pomenuti Osman Jašarević.

Džamija je služila kao molitveno mjesto ne samo za stanovnike Ćojluka već i za stanovnike drugih sela, prije svega stanovnike Dželikana i Junuzovića.

Prema izvornom konceptu prostorne organizacije, džamija u Ćojluku pripada tipu jednoprostornih džamija sa četvorovodnim krovom i drvenom munarom. Početkom 20. stoljeća džamija je na svojoj ulaznoj, sjeverozapadnoj strani, u prizemlju imala drvene sofe, koje su kasnije zazidane, a sedamdesetih godina 20. vijeka na istoj strani objekta, u nivou prizemlja, dozidan je predulaz-vjetrobran sa pristupnim stepeništima. Zidovi džamije, u njenom izvornom stanju, imali su drvenu skeletnu konstrukciju sa zidnom ispunom od šepera. U 70-tim godinama 20. stoljeća, ispuna šeperom je zamijenjena ispunskim zidom od opeke, a drvena bondručna konstrukcija od hrastove građe je zadržana (na nekoliko mjesta, na zidnim sastavima greda i ispune, otpao je malter, a drveni stupovi bondručne konstrukcije su vidljivi i prepoznatljivi). Vanjske i unutrašnje fasade su malterisane i okrečene. Spoljne dimenzije objekta su cca 6,20 x 8,40 metara.

MC

VIJESTI

Najnovije vijesti