Švedska akademija za književnost saopštiće danas u Štokholmu ime dobitnika Nobelove nagrade za književnost čime se nastavlja sezona Nobelovih nagrada.

Tokom te sezone, najveće interesovanje javnosti predstavljaju dobitnici Nobelove nagrade za književnost i za mir.

Interesovanje za ime dobitnika Nobelove nagrade za književnost je još veće poslije kontroverznog izbora 2016. američkog muzičara Boba Dilana, dok je prošle godine dobitnik bio austrijski pisac Peter Handke, kritikovan zbog stavova o ratu u bivšoj Jugoslaviji.

Među imenima ove godine navode se En Karson, Margaret Etvud, Ismail Kadare i Mišel Uelebek.

Kadare, albanski pisac koji živi u Parizu, dobitnik je Međunarodne nagrade za književnost “Nojštat”, poznate i kao američki Nobel, za 2020. godinu.

Švedska akademija do posljednjeg trenutka drži u tajnosti ime dobitnika.

Nagrada za književnost bila je odložena za 2018. i dodijeljena je prošle godine zajedno sa nagradom za 2019. godine. Dobitnica za 2018. je poljska književnica Olga Tokarčuk.

To priznanje je odloženo prije dvije godine zbog skandala unutar Švedske akademije koja je dodjeljuje. U centru skandala je bio Francuz Žan-Klod Arno, oženjen članicom Akademije, koja je podnijela ostavku. Arno je optužen za silovanje i seksualno uznemiravanje. On je osuđen na dvije i po godine zatvora.

Nobelova nagrada za književnost koja se dodjeljuje od 1901. godine nije dodijeljena nekoliko puta, prvenstveno za vrijeme rata, od 1914. do 1918. godine, zatim 1935, potom 1940, 1941, 1942. i 1943.

Nagrada je bila odložena na godinu u sedam navrata – 1915, 1919, 1925, 1926, 1927, 1936. i 1949, zbog nedostatka “dobrih” kandidata.

Nagradu je 1964. godine odbio francuski književnik i filozof Žan-Pol Sartr, što je tada bio presedan. Pošto odbijanje nagrade nije predviđeno testamentom Alfreda Nobela, Sartr ostaje dobitnik nagrade iako nije primio novac ni priznanje.

Boris Pasternak je 1958. godine bio prisiljen da odbije nagradu pod pritiskom sovjetskih vlasti.

Nobelove nagrade postoje zahvaljujući švedskom naučniku i industrijalcu Alfredu Nobelu (1833-1896), pronalazaču dinamita, koji je želio da se iz njegovog fonda svake godine izdvaja novac za doprinos čovječanstvu.

Tradicionalna ceremonija uručenja nagrada 10. decembra, na godišnjicu smrti Alfreda Nobela, ove godine je otkazana zbog pandemije korona virusa, već je predviđena televizijska ceremonija, a laureati će dobiti svoje nagrade na daljinu.

BHRT