Iako je od posljednjeg popisa stanovništva u BiH prošlo devet godina, ne nazire se kada će biti održan novi, a prema riječima demografa, to se neće dogoditi ni 2023. godine.
Nadležni u BiH pozivaju se na donošenje novog Zakona o popisu stanovništva i poručuju da sprovođenje popisa zavisi od državnih tijela i stabilne društvene situacije.
Prema popisu iz 2013. godine, u BiH je živjelo 3.531.159 građana. Devet godina kasnije ne postoji tačna evidencija koliko BiH ima stanovnika, ali iz Agencije za statistiku BiH za “Nezavisne novine” su kazali da je prema preliminarnim procjenama taj broj na početku 2021. godine iznosio 3,46 miliona, što znači da je BiH od 2013. godine ostala bez oko 100.000 stanovnika.
Na pitanje kada će biti održan naredni popis i da li se o tom pitanju razgovaralo na državnom nivou, iz Agenciju za statistiku BiH za “Nezavisne novine” odgovaraju da su u saradnji sa Republičkim zavodom za statistiku RS i Federalnim zavodom za statistiku preduzeli određene aktivnosti u vezi sa narednim popisom stanovništva. Prije svega, navode, to se odnosi na novi Zakon o popisu stanovništva, koji bi trebalo da bude u skladu sa zakonodavstvom EU i međunarodnim preporukama.
“Samo održavanje popisa stanovništva prvenstveno je stvar odluka državnih tijela, budući da se ova aktivnost treba realizirati u suradnji s većim brojem institucija, a prema međunarodnim preporukama za održavanje popisa stanovništva potrebna je stabilna društvena situacija”, poručili su iz Agencije za statistiku BiH.
Naglašavaju da će Agencija u pogledu vremena sprovođenja novog popisa stanovništva postupiti u skladu sa članom 8. Zakona o statistici BiH, koji kaže:
“Kada državni organi ocijene da je to potrebno, Agencija će koordinirati planiranje, vođenje i objavu rezultata popisa stanovništva i domaćinstava BiH, u skladu s Općim okvirnim sporazumom za mir u BiH, uključujući anekse 7 i 10 Sporazuma”, rečeno je iz Agencije za statistiku BiH.
I preliminarne procjene o broju stanovništva u Srpskoj, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku RS, odnose se na 2021. godinu i govore da u Srpskoj živi 1.128.309 stanovnika, što je, zanimljivo, takođe za 100.000 stanovnika manje u odnosu na 2013. godinu, kada su, prema popisu, u Srpskoj živjela 1.228.423 stanovnika.
Procjene nadležnih nisu tačne, smatra demograf Aleksandar Čavić.
Ističe da su podaci prije svega bazirani na prirodnom kretanju stanovništva, a da agencije nemaju tačne podatke o spoljnim migracijama stanovništva.
“Taj gubitak od 100.000 stanovnika odnosi se samo na gubitak usljed prirodnog priraštaja. Oni apstrakuju od spoljnih migracija iz razloga što su podatke o spoljnim migracijama dobijali samo na osnovu odjave prebivališta iz MUP-a, a obuhvat lica koja su napustila BiH i ujedno odjavila prebivalište je bio manji od pet odsto i iz tog razloga se taj podatak ne može uzeti kao relevantan”, pojašnjava Čavić za “Nezavisne novine”.
Tvrdi da je situacija mnogo gora…
“Ako bismo uključili podatke o spoljnim migracijama, taj broj bi sigurno bio 350.000-400.000, pa i više u pogledu gubitka stanovništva”, navodi Čavić.
On je ubijeđen da novi popis stanovništva u BiH neće biti održan ni 2023. godine.
“Njegovo održavanje samo radi održavanja nije rješenje”, kaže Čavić.
Dodaje da je i prethodni popis doveo do brojnih razmirica po pitanju popisivanja osoba koje nisu uobičajeno stanovništvo BiH, a na čijem popisu je, kako tvrdi, insistirala bošnjačka stana, što je rezultiralo nerealnim brojem stanovnika.
“Oni insistiraju da se stanovništvo koje predstavlja uobičajeno stanovništvo Austrije, Njemačke, Danske, Švedske, Norveške ili drugih država kroz određene izbjegavanje logičkih kontrola ipak uvrsti kao stanovništvo BiH”, pojašnjava Čavić i poručuje da je rješenje formiranje registra koji bi sadržao podregistar stanovništva i podregistar iseljenika i dijaspore koji bi bio objedinjen u skladu s Ustavom BiH.
“Svaki stanovnik koji se rodi upisuje se u registar, a onaj ko premine se briše. Svaki doseljenik se dodaje, a svaki iseljenik se briše. S obzirom na to da mi imamo biometrijsku evidenciju ko ulazi, a ko izlazi iz države, ukoliko vidimo da se iseljenik u toku godine pretežno zadržao van zemlje, njegovi podaci bi se privremeno prebacivali iz jednog podregistra u drugi i u svakom trenutku bismo imali podatke o trenutnoj populaciji”, zaključio je Čavić za “Nezavisne novine”.
