Izmjene Krivičnog zakona RS koje se uvode radi ponovnog kriminalizacije klevete i uvrede okarakterisane su kao potez koji ima zastrašujuće efekte na slobodu medija u BiH
Vijeće Evrope objavilo je danas akt kojim se izmjene i dopune Krivičnog zakona RS radi ponovnog kriminalizacije klevete i uvrede proglašavaju nivoom upozorenja 1, odnosno navedeni potez vlasti u RS-u je okarakterisan kao potez koji ima zastrašujuće efekte na slobodu medija u BiH.
Kako navode, Republika Srpska je 2001. godine dekriminalizirala klevetu, a predsjednik RS-a Milorad Dodik je 31. oktobra 2022. godine objavio tvit pozivajući ministra pravde RS da pripremi nove i izmijeni postojeće zakone kako bi se kleveta i uvreda ponovo uveli kao krivično djelo.
Tako je, ističu, propisano da su nova krivična djela „kleveta“, „uvreda“ i „otkrivanje ličnih i porodičnih prilika“ te da u određenim okolnostima podrazumijevaju novčane kazne do 100.000 KM.
– Ukoliko bi ih Narodna skupština Republike Srpske odobrila, ova krivična djela bi ostavila širok spektar tumačenja sudovima pri ocjeni šta je kleveta ili uvreda i mogla bi omogućiti krivično gonjenje novinara koji izvještavaju o korupciji i drugim stvarima od javnog interesa, te bilo koga pisati javno na društvenim mrežama – poručuju iz Vijeća Evrope.
Kako navodi Vijeće Evrope, desetine novinara i aktivista za ljudska prava protestovalo je 14. marta u Banjoj Luci dok su poslanici raspravljali o nacrtu amandmana.
“Izvještavanje će postati nemoguća misija, istraživačko novinarstvo će prestati da postoji i obični građani će se suočiti s prijetnjom krivičnog gonjenja zbog svog govora, čak i za ono što govore na privatnim okupljanjima”, rekao je predsjednik Udruženja novinara RS Siniša Vukelić . Predsjednik Udruženja BH Novinari Marko Divković je amandmane nazvao “skokom od 50 godina u prošlost”.
Inače, ovo je objavljeno u okviru Platforme za sigurnost novinara Vijeća Evrope. Platforma je pokrenuta u aprilu 2015. da bi pružila informacije koje mogu poslužiti kao osnova za dijalog sa državama članicama o mogućim zaštitnim ili korektivnim mjerama.
Inače, Vijeće Evrope ovom objavom traži od nadležnih vlasti da objasne svoj postupak.
Kada je riječ o nivou 1 on, prema definiciji Vijeća Evrope, “obuhvata najteža kršenja slobode medija, uključujući, ali ne ograničavajući se na ubistvo, atentat ili direktnu prijetnju životu novinara ili drugih medijskih aktera, ili članova njihovih porodica, zbog njihovog novinarskog rada”.
“Fizički napadi ili bilo koje radnje kojima se nanose teške povrede novinarima ili drugim medijskim akterima, ili upotreba nasilja radi ugrožavanja njihove fizičke sigurnosti; nekažnjivost za svako takvo kršenje; produženo samovoljno pritvaranje ili zatvaranje novinara zbog njihovih profesionalnih aktivnosti ili statusa novinara; samovoljno zatvaranje medijskog preduzeća; i bilo koje druge radnje koje predstavljaju ozbiljnu prijetnju ili imaju ozbiljan utjecaj na slobodu medija, na mreži ili van mreže”, definicije se koje obuhvata nivo 1.
FOKUS.BA
